Аҳолини рўйхатга олиш жараёнида миграция масалалари

Умуман олганда, халқаро ва ички миграция оқимлари мураккаблик ва уларнинг кўлами жиҳатидан ҳам ошиб бормоқда. Хусусан, халқаро миграция ҳолатида муҳожирлар оқими сонини ўлчаш келиб чиқадиган мамлакатлар ва мезбон мамлакатлар ёки бир неча хорижий давлатларни қамраб оладиган доиравий оқимлар ўртасидаги кўплаб оқимларни ҳисобга олишни талаб қилиши мумкин. Халқаро миграция кўп миллатли, кўп оқимли ва кўп тилли жамиятларнинг шаклланишига олиб келадиган хилма-хилликни кучайтиради.

Мигрантларни рўйхатга олишни режалаштириш ва амалга оширишда, шунингдек, уларнинг тавсифлари ва белгиларини рўйхатдан ўтказиш учун контсепцияларни ишлаб чиқаришда мамлакатнинг миллий ҳуқуқий асослари ва ўзига хос бўлган шартлари эътиборга олиниши керак.     Умуман олганда, 2020 йилда аҳолини рўйхатга олиш жараёнини ўтказиш бўйича тавсиялар асосий миграция белгилари: туғилган мамлакати, фуқаролик мамлакати, аввалги яшаш жойи, келиш вақти ва миграция сабаби, шунингдек, турли хил бошқа ички миграция маълумотлари бўйича маълумот тўплаш бўйича кенг қамровли қўлланма бўлиб хизмат қилиб келмоқда. Бунда мамлакатлар рўйхатга олиш маълумотларини сўровномалар, регистрлар ёки бошқа манбалардан фойдаланган ҳолда тўплагани муҳим эканлиги ҳисобланмайди.

Рўйхатга олиш доирасида миграция нуқтаи назаридан икки хил жиҳат ажратилиши мумкин:

– халқаро мигрантлар ва халқаро миграция нуқтаи назаридан манфаатдор бўлган бошқа гуруҳларнинг сони ва келиб чиқадиган оқимларини халқаро оқимларнинг вақтинчалик ва географик хусусиятлари ҳақида маълумот билан ўлчаш;

– ички мигрантларнинг сони ва бундан ташқари оқимларини ички оқимларнинг вақтинчалик ва географик хусусиятлари ҳақида маълумот билан ўлчаш.

Ж. Хасанов,
Фарғона тумани статистика
бўлими бошлиғи.